Karanlık Modda Çöken Siteleri Ortaya Çıkaran Beyin Yakan Test Aracı

Karanlık mod… İlk bakışta sadece bir estetik tercihi gibi görünür. Ama gerçek şu: Karanlık mod uyumsuzluğu, bir sitenin görünmeyen sonudur. Ekran parlar, metin görünmez olur, butonlar kaybolur, marka algısı sıfırlanır. İnsan gözü rahatsız olur ama nedenini tam anlayamaz. Birkaç saniye geçer ve o kullanıcı sonsuza dek gider. Neden mi? Çünkü sen test etmedin. Ama artık edebilirsin. Çünkü şimdi anlatacağım yöntemlerle, karanlık moddaki tüm gizli hataları ortaya çıkaran manyak bir test sistemi kuracağız. Sadece tarayıcıda, hiçbir eklenti olmadan. Ama beynin algoritmalarını sökerek.

Adım 1: Görsel Parazit Testi (Zihinle Yapay Görme)

Normal testler neye bakar? Renk uyumu, kontrast, okunabilirlik. Bizim testimiz, bunların ötesine geçer. Çünkü insan gözü ışıkta farklı, karanlıkta farklı çalışır. O yüzden önce kendi gözünü simüle eden bir yapay görme sistemi kurmalısın.

İzle:

1. Tarayıcını aç, siteni karanlık moda al. (macOS ve Windows’ta sistem teması → dark mode)
2. Sitenin tam ekran görüntüsünü al.
3. Şimdi bu ekran görüntüsünü şu adrese yükle: photopea.com
4. Görüntüyü siyah-beyaz filtreyle geçir. Ardından “posturize” filtresini uygula.

Ne görüyorsun? Renk geçişlerinin nasıl kırıldığını, bazı butonların tamamen yok olduğunu fark ettin mi? İşte bu gözün retina tepkisini simüle eden bir testtir. Karanlık modda bazı arayüzler resmen körlük yaratır. Bu test onları açığa çıkarır.

Adım 2: “Ters Zemin Yıkımı” Deneyi

Karanlık modun görünmeyen sorunu, saydamlık ve gölge katmanlarının üst üste binmesidir. Kullanıcı bunu fark etmez. Ama beyin rahatsız olur. İşte şimdi uygulayacağımız test, bunu tespit eder:

1. Sitenin stil dosyasını (CSS) aç.
2. Tüm box-shadow, backdrop-filter ve opacity değerlerini geçici olarak %100 yap.
3. Ardından ekran görüntüsü al.

Bu görüntüye dikkatle bak: Butonlar arka planda kaybolmuş gibi mi? Kartlar birbirine geçmiş gibi mi? İşte bu ters zemin yıkımı testidir. Gerçek kullanıcı ekranında bu etki net şekilde görülmez ama beyin tarafından fark edilir. Ve kullanıcı bu yüzden “içgüdüsel olarak” çıkış yoluna yönelir.

Adım 3: “Kontrast Karmaşa Göstergesi” (CKG)

Şimdi biraz delilik katıyoruz. Bu test, tüm sitenin karanlık modda nasıl bir nöro-kontrast travması yarattığını ölçer. Yapman gereken şu:

1. Tarayıcıya şu betiği yaz:

 javascript:(function(){ let all = document.querySelectorAll('*'); all.forEach(el => { let c = window.getComputedStyle(el).color; let bg = window.getComputedStyle(el).backgroundColor; if(c === bg){ el.style.outline = '3px dashed red'; } }); })(); 

Bu kodu çalıştırdığında, karanlık modda arka plan ve metin rengi aynı olan her öge kıpkırmızı çerçeveyle işaretlenir. İşte bu senin “kontrast karmaşa göstergen” olur. Göremediğin ama görülmemesi gereken her şey ortaya çıkar.

Adım 4: Göz Takibi Simülasyonu (İnsan Olmadan Test)

Gerçek kullanıcı testi yapmadan, gözün nasıl hareket ettiğini simüle etmek mi? Elbette. İşte beyin yakan teknik:

1. https://www.attentioninsight.com/ ya da https://heatmaptool.com/ gibi araçlara karanlık modda sayfa görüntüsünü yükle
2. “Gözün odaklandığı ilk 3 alan” raporunu al
3. Şimdi aynı işlemi açık modla tekrar yap
4. Karşılaştır!

Eğer karanlık modda odak bölgeleri değişiyorsa, bu şu anlama gelir: sitenin odak akışı bozuluyor. Kullanıcılar CTA butonunu, fiyatı ya da metinleri doğru sırayla göremiyor. İşte bu, güvenin çöküşüdür.

Adım 5: Algı Bozumu Testi – Karanlık Mod Kasıtlı Kaza

Bu çılgın test, beynin “karar alma merkezini” kandırmak üzerine kurulu. Basit ama etkili. Şunu yap:

1. Sitenin karanlık mod versiyonunda CTA (call to action) butonunun rengini değiştir.
2. Buton rengiyle aynı olan başka bir alan oluştur (örneğin bilgi kutusu).
3. Kullanıcıya iki alan gösterip sor: “Hangisi tıklanabilir görünüyor?”

İnsanların %70’i butonu değil bilgi kutusunu seçecektir. Çünkü karanlık modda renk algısı tersine döner. Karanlık bir arka planda canlı buton pasif görünür. Bu deney, karanlık modda tıklanma arzusu ile görsel algı arasındaki savaşı ortaya çıkarır.

Görünmeyeni Test Edenler Kazanır

Karanlık modda sitenin görünmesi yetmez. Algılanması gerekir. Algı ise görsel değil, nörolojik bir meseledir. Artık senin elinde hiçbir yerde olmayan, görsel estetiği değil, beyin konforunu test eden bir araçlar seti var.

Ve unutma… Kullanıcı gözünü kırptığında, siten ya güven verir ya da kaçma sinyali salar. Işığın yokluğunda sadece içerik değil, psikoloji de karar verir.