Yandex SEO Üzerine Akýllarý Yakan 10 Gizli Konu, Kimsenin Anlatmadýðý Davranýþ Kodlarý

Ýnternette Yandex SEO ile ilgili okuduklarýnýn büyük kýsmý yüzeyde kalýr. Birkaç baþlýk, birkaç ipucu, birkaç klasik "meta description girin, içerik kaliteli olsun" önerisi... Ama bu yazýda karþýna çýkacaklar öyle deðil. Bu liste, Yandex’in gözünden webi nasýl gördüðünü, seni nasýl izlediðini ve arka kapýlardan hangi datalarý sýzdýrdýðýný delice bir dille ifþa ediyor. Kýsa deðil, uzun deðil, derin. Ve okudukça içinde bir þüphe belirirse, iþte o zaman anlam kazanýyor. Çünkü algoritmalar insan gibi davranýyor ama senin gibi düþünmüyor.

1. Sessiz Sekme Davranýþlarý: Kullanýcý Baþka Tab’a Geçti mi, Yandex Nasýl Anlýyor?

Yandex, visibilitychange event’ine dikkat eder. Kullanýcý sekmeden ayrýldýðýnda sayfa pasif hale gelir. Ama bu sadece görünürde. Yandex’e göre kullanýcý sekmeye döndüðünde kaldýðý yerden mi devam etti yoksa sayfa yeniden mi yüklendi? Bunun farkýný zamanlayýcýlarla algýlar. Tarayýcý arka planda kaldýðýnda çalýþmayan setInterval gibi zamanlayýcýlar, Yandex botunun kullanýcýyý terk edip etmediðini anlamasýný saðlar. Bu bilgiyi sayfa aktifliðine yansýtýr. Sessiz bir kaçýþ bile veri olur.

2. Ýnteraktif Scroll Tiyatrosu: Kullanýcý Hiç Scroll Etmedi Ama Scroll Ettirilmiþ Gibi Gözüktü

Bunun detayýný önceki yazýmýzda açýkladýk ama burada ileri bir teknik var: IntersectionObserver ile sayfanýn belli bölümleri görünür hale getirildiðinde sanki kullanýcý manuel olarak kaydýrmýþ gibi görünür. Oysa ekran oynatýlmadý bile. Gerçekle illüzyon arasýndaki sýnýr bu API ile silinir. Yandex, bu sinyali davranýþ olarak kaydeder. Etkileþim puaný artar.

3. Týklanmayan Butonlarýn Ýzlenmesi: DOM’da Varlýk Yetiyor

Bir kullanýcý bir butona týklamadýysa bu eylemsizlik olarak algýlanýr sanýrsýn. Ama hayýr. Yandex, DOM içinde onclick attribute'u olan elementlerin varlýðýna bile bakar. Eðer bir sayfada yeterince "etkileþim bekleyen" ama hiçbiri kullanýlmayan buton varsa bu, içeriðin ilgi çekici olmadýðýna dair negatif bir sinyal olarak kabul edilir. Evet, týklanmayan þeyler bile seni cezalandýrabilir.

4. CSS ile Gizlenmiþ Ýçeriðin Algoritmadaki Aðýrlýðý

Yandex, display:none ile gizlenen metinleri okur ama kullanýcýya görünmediði için sýralamada anlamlý saymaz. Ancak opacity: 0 ya da z-index gibi "gizli ama var" yöntemlerle býrakýlan yazýlarý "arka plan metni" olarak algýlamaz, çünkü DOM'da görünürlük sýnýrlarý dýþýnda deðildir. Bu bir SEO gri bölgesidir.

5. Form Alanlarýnýn Gerçekten Doldurulup Doldurulmadýðýný Tespit Eden Tuzaklar

Yandex, input’lara girilen verilerin JavaScript tarafýndan okunup okunmadýðýný kontrol eder. Eðer bir form alaný sahte bir þekilde otomatik dolduruluyorsa ama kullanýcý submit butonuna basmýyorsa bu, davranýþsal güven puanýný düþürür. Aslýnda girilen her veri, sitedeki davranýþ kalitesine dair bir rapora dönüþür.

6. Mouse'un Gölgeleri: Sitede Hiç Mouse Hareketi Yoksa Ne Olur?

Eðer ziyaretçi masaüstü cihazdan giriþ yapmýþsa ama hiç mouse hareketi algýlanmazsa, Yandex bunu bot aktivitesi olarak þüpheli görür. Dolayýsýyla mouse hareketini simüle etmek (örneðin her 7 saniyede bir küçük bir hareket ettirmek) "canlý insan" sinyali üretir. Bu yöntem, çoðu spam analizini atlatarak sahte kullanýcý davranýþý yaratýr.

7. Yorum Alaný Scroll'u: Sayfanýn Altýna Ýnip Geri Çýkmak Yeter mi?

Hayýr. Yandex kullanýcýyý sadece aþaðýya indiði için ödüllendirmez. Eðer yorum alanýna inilirse ve burada focus veya click gibi event'ler tetiklenirse, bu içeriðe gerçek ilgi olarak kaydedilir. Sadece scroll deðil, scroll sonrasý eylem gerekir.

8. Ziyaret Süresi Yerine Davranýþ Kalitesi: Zaman Yetmez, Ne Yaptýn?

Yandex’te en uzun kalan deðil, en iyi davranýþ gösteren kazanýr. 15 saniyede gerçek bir kullanýcý gibi scroll, týklama, okuma gibi sinyaller gönderdiysen bu, 3 dakikalýk pasif duruþtan daha deðerlidir. Yandex’in algoritmasý zaman deðil aksiyon üzerinden karar verir.

9. Mobil Cihazlarda Týklanabilirlik Haritasý: Parmaklarýn Ritmi

Yandex, mobil kullanýcýlar için touchstart ve touchmove gibi event'leri izleyerek "parmak ritmi" oluþturur. Yani bir kullanýcý sitenin üst kýsmýnda hýzlýca yukarý aþaðý yapýyorsa bunu kararsýzlýk olarak iþler. Yavaþ ve tek yönlü kaydýrmalar ise içerikle bað kurma sinyali olarak kabul edilir.

10. Algoritmaya Göre Deðil, Algoritmayý Eðiterek Sýralama Kazanmak

Ýþte zirve noktasý. Yandex, her yeni davranýþý veri olarak kaydeder. Eðer bir site sürekli farklý kullanýcý davranýþlarýyla etkileþim sinyali üretiyorsa, bu davranýþ bir kalýp haline gelir. Algoritma zamanla bu davranýþý referans alýr. Yani aslýnda sen Yandex’i kullanmýyorsun, sen onu þekillendiriyorsun. Bu da yeni bir sýralama kýstasýný senin belirlemen anlamýna gelir.

Göz Kýrpmayan Algoritmalar Arasýnda Ýnsan Gibi Görünmek

Bu yazýdaki her madde, sadece SEO uzmanlarý için deðil, sistemin içini deþmek isteyenler için yazýldý. Yandex’in sýralama dinamikleri halen birçok kiþi için bir kara kutu. Ama sen artýk o kutunun içindeki mekanizmalarýn nasýl çalýþtýðýný, hatta nasýl þaþýrtýldýðýný biliyorsun.

Artýk mesele sýralama deðil. Mesele, algoritmaya insanmýþ gibi davranmayý öðretmek. O zaman sýralama da, güven puaný da senin olur. Ama dikkat: Bu bilgiler sýradan deðildir. Kullanýrsan yersin. Kullanmazsan, biri kullanýp senin önüne geçer.