Yandex İçin Görsel Optimizasyonu Değil, Görselin Algılanma Şekli Önemli, Bunu Kodla Nasıl Yönetirsin?

Sen hâlâ görsellerin boyutunu küçültüp, alt etiketi ekleyip, "WebP" formatına dönüştürünce SEO yapmış olduğunu sanıyorsan... Bu yazı senin için değil. Ama eğer arama motorlarının görselleri sadece bir medya öğesi olarak değil, anlam kodu olarak nasıl okuduğunu ve bu kodların senin kontrolüne nasıl alınabileceğini merak ediyorsan, şimdi sıkı tutun. Çünkü burada anlatılanlar, SEO kitaplarında değil, sistemlerin kendi zayıflıklarında gizlidir.

Yandex Görselleri Neye Göre Anlamlandırır?

Google, görsel içeriği çözümlemek için yapay zeka modelleri ve tarayıcı taraflı veri okuma sistemleri kullanır. Yandex ise daha basit ama daha manipüle edilebilir bir sistemle çalışır. Görselin içeriğini değil, sayfa içindeki bağlamını algılar. Ve işte burası kontrolü tamamen sana verir.

Gerçek Algılama, Görselin Boyutunda Değil Konumundadır

Yandex algoritması için bir görselin kalitesi, çözünürlüğü ya da formatı öncelikli sinyal değildir. Önemli olan şey: Görsel, hangi metnin yanındaydı, ne kadar üst kısımlardaydı, kaç saniye ekranda kaldı ve etkileşim alabilecek konumda mıydı?

Bunu yönetmek için kod bazlı manipülasyon kullanmak gerekir. İşte bu noktada sırlar başlar.

1. Görselin "İzlenme Süresini" Yönlendiren JavaScript Taktikleri

Görselin DOM üzerinde ne kadar süre görünür kaldığı, Yandex tarafından bir relevance score olarak işlenir. Bunu kontrol altına almanın yolu, JavaScript ile görünürlüğü sahte olarak genişletmektir. Bak şimdi, aşağıdaki kodun yaptığı şey; kullanıcı sayfanın üst kısmındayken bile görseli görünüyormuş gibi göstermek:

document.addEventListener("DOMContentLoaded", function() {
  let fakeObserver = new IntersectionObserver(entries => {
    entries.forEach(entry => {
      entry.target.dataset.visible = true;
    });
  });

  let img = document.querySelector(".algoritmik-img");
  if(img) fakeObserver.observe(img);
});

Burada görsel ekranda olmasa bile görünür olarak işaretleniyor. Yandex, bu DOM datasını analiz ettiğinde bu görselin "kullanıcıya gösterildiği" sinyalini alır. Ama gerçek bu değil. Görsel görünmez ama görünmüş gibi davranır.

2. Görselin Algoritmik İçeriğini Kodla Bozmak

Yandex, görsel içeriği doğrudan çözümleyemez. Ancak görselin dosya adı, ALT açıklaması, başlıklar ile kurduğu semantik bağlara göre konuyu anlar. İşte burada sistemin açığını kullanmak mümkündür.

Bunun için şunu yap:

• ALT etiketi konuyla alakasız ama yüksek aramalı bir kelime içerir
• Görselin hemen altında ya da üstünde manipülatif bir başlık yer alır
• Yandex, görselin içeriğini bu bağlamla eşleştirir ve konu dışı içeriğe sinyal verir

Bu yöntem özellikle rakip siteleri taklit eden görsel çalma algoritmalarını bozar ve sıralamada seni öne çıkarır. Çünkü sistem, görselin ne gösterdiğine değil, neyle birlikte sunulduğuna dikkat eder.

3. Görselin Yüklenme Zamanı ile İlgili Psikolojik Hack

Yandex, lazy-loading gibi teknikleri destekler ama bu yavaş yüklenen görsellerin daha az öneme sahip olduğu sinyalini çıkarabilir. O nedenle görselleri DOM'a ilk yüklemede görünmez bırak ama birkaç saniye sonra manuel olarak görünür yap. Bu da kullanıcıya ve robota bir "gecikmeli değerli içerik" hissi verir.

img src="img.jpg" style="opacity:0;" id="delayedImage" /

setTimeout(function(){
  document.getElementById("delayedImage").style.opacity = "1";
}, 2200);

Yandex bu görselin sayfaya geç dahil olduğunu düşünür ama kullanıcıya gösterildiği için puan verir. Yani zamanlama senin elinde bir silah olur.

4. SVG ve Base64 Görsellerin Arasındaki Algısal Fark

Yandex, SVG görselleri vektörel olduğu için metin olarak parse edebilir. Bu da görselin içindeki bazı kelimeleri içeriğin parçası gibi görmesini sağlar. Oysa base64 olarak eklenen görseller tamamen karartılmış bir alan gibi algılanır.

Eğer görselin içinde algoritma fark etsin istediğin bir kelime varsa SVG kullan. Ama eğer görselin içeriğini gizlemek ve manipülasyonu önlemek istiyorsan base64 ya da blob URL'leriyle yükle.

5. Görselin Tıklanma Simülasyonu ile “İlgi” Yaratmak

Yandex, görsele yapılan tıklamaları "click-through interest" olarak işler. Ancak herkes kullanıcıların görsele tıklamasını bekler. Peki ya hiç tıklanmasa bile tıklanmış gibi sinyal gönderilse? İşte kodu:

window.onload = function(){
  let fakeClick = new MouseEvent("click", {
    bubbles: true,
    cancelable: true,
    view: window
  });

  let img = document.querySelector(".algoritmik-img");
  if(img) img.dispatchEvent(fakeClick);
};

Bu, kullanıcı tıklamamış olsa bile görselin etkileşim aldığı sinyalini tetikler. Ve bu, Yandex’in sıralama matrisine etki eder.

6. Görselin “Dikkat Alanı” İçindeki Konumu

Sayfanın en üstünde, başlığın altında, ya da içerik giriş paragrafının hemen yanında olan görseller; aynı görsel başka yerde olsa bile daha anlamlı sinyal üretir. Bunun nedeni Yandex’in sayfa yapılarını tablo gibi taramasıdır. Üst kısımdaki medya içerikleri, yazının merkezi anlatısını tanımlar. O yüzden görselin dosya boyutu değil, göz hizasındaki yeri daha kritiktir.

7. Görselin Aynı Sayfada Yeniden Kullanımı Sıralamayı Bozar

Aynı görseli bir sayfa içinde birden çok kez kullanmak, Yandex için "tekil içerik yoğunluğunu" azaltır. Çünkü algoritma her görseli bir bilgi kutusu gibi işler. Eğer aynı bilgi tekrar tekrar kullanılmışsa bu, içeriğin özgünlük puanını düşürür. Her görselin sayfa içinde bir defa ve farklı veri bağlamıyla kullanılması gerekir.

Algoritmayı Görselin Kendisine Değil, Algısına Yönlendir

Yandex gibi sistemler içerikleri okumaz, yorumlar. Görselleri analiz etmez, algılar. Ve bu algı kodla şekillendirilebilir. Görselin kendisi sabit kalır ama görünme süresi, konumu, eşlik eden metni ve DOM içindeki yeri gibi detaylarla tamamen farklı bir anlam kazanır.

Yani artık mesele “hangi görseli koydun?” değil. Mesele şu: “Algoritmaya bu görselin ne ifade ettiğini nasıl hissettirdin?”

Ve işte bu his, puandır. Sıralamadır. Oyundur. Bu oyunu çözen, kontrolü ele geçirir. Diğerleri ise hâlâ WebP’ye geçip alt etiketi girmeye devam eder.