Yandex Anahtar Kelimeye Değil, Kavram Haritasına Bakar, İçeriği Bu Zihin Haritasına Göre Şekillendirmek
SEO bir oyunsa, Yandex bu oyunu farklı oynar. Google’ın “kelime eşleştirme” alışkanlığına karşı, Yandex daha sinsi, daha soyut bir yol izler. O, bir yazının içindeki tekrarları değil; düşünce zincirlerini takip eder. Yani bir içerikte “web tasarım” kelimesini on kere geçirmene gerek yoktur. Yandex bunun yerine şuna bakar: Bu içerik, “web tasarımı düşünen bir beynin akışına mı benziyor?”
İşte bu yüzden Yandex için SEO yaparken anahtar kelime optimizasyonu değil, kavramsal haritalama yapman gerekir. Şimdi sana bu oyunun perde arkasını anlatacağım. Tetikleyen sinir ağlarını, kelimelerden çok fikirleri nasıl okuduğunu ve bu fikir haritasını içerik içinde nasıl çizebileceğini…
Yandex’in Gördüğü Şey: Kelime Değil Kavram Akışı
Yandex içerik taramasında klasik “TF-IDF” gibi anahtar kelime ağırlıklı ölçütler yerine, semantic mesh dediğimiz iç içe geçmiş kavram haritalarını oluşturur. Bu haritalar, yazı içinde geçen tüm anlam kümelerinin birbiriyle kurduğu ilişki matrisine dayanır.
Örneğin "web tasarım" anahtar kelimesini kullandığın bir içerikte; aynı paragrafta geçen "kullanıcı deneyimi", "responsive yapı", "arayüz akışı", "tipografi" gibi kavramlar, bu kelimenin sadece bir etiket olmadığını, bir düşünce bağlamı içinde kullanıldığını gösterir. Yandex, buna “kavram yoğunluğu” (conceptual density) adını verir.
Yandex Nasıl Kavram Haritası Oluşturur?
Burası işin zihin bükücü kısmı. Yandex, makine öğrenmesi altyapısıyla içerik içinde geçen kelimeleri yalnızca yüzeysel anlamlarıyla değil, öncesi ve sonrası ile birlikte işler. Bu da şöyle bir tabloyla temsil edilebilir:
| Kavram | İlişkili Alt Kavramlar | Yandex’te Kavram Derinliği |
|---|---|---|
| Web Tasarımı | UX, UI, HTML5, Grid System, Renk Teorisi | Yüksek |
| SEO | Backlink, Crawl, Index, Title, CTR | Orta |
| Dijital Pazarlama | Analytics, Funnel, Retargeting, E-Mail | Düşük |
Yani kelimeyi geçirmen yeterli değil. Onunla ilgili soyut kavramları da doğal bir şekilde örmeli, aynı zihnin ürünü gibi sunmalısın. Ve bu rastgele değil, bağlantılı bir sistemde olmalı.
Kavram Haritasına Göre İçerik Oluşturmanın 5 Çılgın Tekniği
1. Merkez Kavramla Başla, Ama Onu Sakla
Yazının ilk paragrafında merkezdeki kavramı açıkça yazmak yerine, o kavramın semantik izdüşümlerini kullan. “Web tasarımı” demek yerine “göz yormayan ekranlar, hızlı yüklenen sayfalar” gibi imgelerle gir. Yandex, bu imgelerle kavramı bağdaştırır ve seni içerik üreticisi olarak daha özgün bir yere koyar.
2. Kavramsal Bağlantı Katmanlarını Kur
Her yeni başlık altında, merkezi kavramla ilişkili ama doğrudan aynı anlama gelmeyen alt başlıklar kullan. Örneğin: “Web tasarımı” konusunu anlatırken bir alt başlığın şu olabilir: “Kullanıcı Dalgalarını Anlamak: Scroll Haritası Üzerinden Psikolojik Yönlendirme”
Bu başlık web tasarım ile doğrudan aynı kelimeyi taşımaz ama kavramsal düzeyde onunla iç içedir. Yandex bunu kavram grafiğine işler.
3. Kavramlar Arası Zaman Atlamaları
İçeriğinde zaman geçişli bağlamlar kur. Örneğin bir başlıkta “HTML’in gelişimi”nden bahsederken diğerinde “geleceğin arayüzü olan yapay zeka destekli siteler”i anlat. Bu, sadece bilgi sunmaz; aynı zamanda kavramlar arasında zaman çizgisi oluşturur. Bu da Yandex’in “derinlik skoru”nu yükseltir.
4. Kavram Salınımları: Aynı Noktaya Farklı Yollardan Dönmek
İçerikte, başlangıçta verdiğin bir temaya yazının sonunda dön. Ama bu kez başka bir kavram üzerinden. Örneğin girişte “sayfa yüklenme süresi”nden bahsettiysen, sonlarda “sunucu yanıt süresi + kullanıcı kaybı oranı”na geç. Yandex bu dönüşü kapanış tamamlaması olarak işler ve “bu içerik bir düşünce tamamladı” sinyali üretir.
5. Kavram Haritasını JavaScript ile Bile Zenginleştir
Çılgınca gelebilir ama içerikte veri katmanları oluşturarak kavramları görünmez metinler içinde saklamak bile mümkündür. Örnek:
type="application/ld+json"
{
"@context": "http://schema.org",
"@type": "WebPage",
"about": {
"@type": "Thing",
"name": "Kullanıcı Deneyimi",
"description": "Arayüzler, mikro etkileşimler, kullanıcı odaklı akışlar"
}
}
Yandex, bu şematik bilgileri “görünmeyen kavramsal destek” olarak okur. Ve sıralamayı bu örtülü haritayla zenginleştirir.
Yazı Uzunluğu Değil, Kavram Derinliği
Yandex’in içeriğini ödüllendirmesi için sayfan uzun olmalı gibi görünür. Ama esas mesele, kaç kelimeyle değil, kaç düşünce hattıyla örüldüğüdür. Yani yazdığın şey 2000 kelime olabilir ama eğer o kelimeler aynı anlam etrafında dönüyorsa bu, derinlik değil gürültü üretir. Kavram haritası, senin düşünce zincirin gibi akar. Her başlık başka bir dalı, her örnek başka bir kökü temsil eder.
Kavramın Akışını Sen Yönlendir
Bu yazıyı buraya kadar okuduysan, artık SEO’ya “başlık yaz, kelime tekrarla” seviyesinden bakmıyorsun. Artık kavramları bir ağ gibi örerek Yandex’in dikkatini nereye çekmek istiyorsan, oraya ışık tuttuğunu biliyorsun. Yazının her bölümü sadece bilgi değil; bir yönlendirme, bir ipucu, bir sinirsel sinyal taşıyor.
Ve işin garip tarafı şu: Bunu doğru yaparsan, aynı yazı Google’da da yükselir. Çünkü gerçek içerik, algoritmadan değil; düşünce örüntüsünden geçer. Yandex sadece biraz daha sessizdir. Ama seni fark etti mi, asla unutmaz.