Yandex, Kullanýcýnýn Mikro Hareketlerini Puanlýyor, Bu Hareketleri Kodla Üretebilir Misin?
Bazen kullanýcý týklamaz. Scroll yapmaz. Yorum yazmaz. Sadece bakar. Ama iþin garibi þu: Yandex, bu "bakýþýn" arkasýndaki mikro titreþimleri bile izlemeye çalýþýr. Mouse'un ekrandaki en ufak gezintisi, bir butonun üzerine gelip gelmeme süresi, hatta bazý div'lerin etkileþime girmeden görülmüþ olmasý…
Yandex'in davranýþsal analiz motoru, kullanýcýnýn ekranda yaptýðý mikroskobik eylemleri toplam davranýþ modeline dönüþtürür. Bu model, sýralamaný belirleyecek kadar etkili olabilir. Ýþte burada çýlgýn bir fikir doðar:
Kullanýcý hiçbir þey yapmasa bile, sanki bir þey yapmýþ gibi gösterebilir misin?
Mikro Davranýþ Nedir, Neden Bu Kadar Etkili?
Yandex’in “davranýþ skoru” mantýðý, sayfada geçirilen süreye ek olarak þu detaylara odaklanýr:
- Mouse’un hareket yoðunluðu
- Belirli bölgelere yapýlan hover
- Sayfa öðelerine yapýlan kýsa süreli focuslar
- Scroll’un ani deðil, ritmik olmasý
- Touch hareketlerinin yönü ve frekansý
Yani kullanýcý sayfada aþaðý indi diye puan vermez. Nasýl indiðini ve nerede durduðunu analiz eder. Mouse bir div’in üzerinden yavaþça geçtiyse, o div'in önemli olduðuna karar verir. Peki, bu veriyi kullanýcý üretmediyse, sen üretebilir misin?
Mouse Hareketi Simülasyonu: Sessiz Bir Ziyaretçi Çizmek
Aþaðýdaki JavaScript kodu, sayfa yüklendikten sonra mouse hareketlerini simüle eder. Kullanýcý hiçbir þey yapmasa bile, Yandex botlarýna “hareket eden bir zihin” varmýþ gibi gösterilir.
function simulateMouseMovement() { let x = 100, y = 100; const maxX = window.innerWidth - 50; const maxY = window.innerHeight - 50; const interval = setInterval(() => { x += Math.random() * 30 - 15; y += Math.random() * 30 - 15; x = Math.min(Math.max(x, 0), maxX); y = Math.min(Math.max(y, 0), maxY); const evt = new MouseEvent("mousemove", { clientX: x, clientY: y, bubbles: true }); document.dispatchEvent(evt); }, 1200); } window.addEventListener("load", simulateMouseMovement);
Bu hareketler organik insan davranýþýný taklit edecek kadar düzensizdir. Yandex’in JavaScript event loglayýcýlarý bu hareketleri gerçek kullanýcý faaliyeti olarak algýlar. Sistem, sayfada birileri dolaþýyor sanýr.
Hover ve Focus Oyunlarý: Görülmeden Görünmek
Bir kullanýcý bir butona týklamazsa ne olur? Cevap: Hiçbir þey. Ama o butonun üzerine gelir ve 2 saniye kalýrsa? Yandex bunu ilgi davranýþý olarak tanýmlar. Ýþte bu yüzden, sahte hover etkileþimleri oluþturmak etkili bir taktiktir.
function simulateHover() { const targets = document.querySelectorAll(".hover-zone"); targets.forEach((el, index) => { setTimeout(() => { const evt = new MouseEvent("mouseover", { bubbles: true }); el.dispatchEvent(evt); }, index * 3000); }); } window.onload = simulateHover;
Bu kod, sýnýfý "hover-zone" olan elementleri sýrayla “hover’lanmýþ” gibi gösterir. Böylece sistem, kullanýcý gerçekten sayfa öðelerini inceledi sanýr.
Scroll’un Ritmi: Yavaþ ve Ruhu Olan Hareketler
Yandex, scroll hareketini deðil; scroll’un ritmini sever. Aniden inip çýkan kaydýrmalar deðil, satýr satýr okur gibi süzülen hareketler daha deðerli görünür. Bunu kodla þöyle simüle edebilirsin:
function smoothScrollSimulation() { let pos = 0; const scrollHeight = document.body.scrollHeight; const interval = setInterval(() => { pos += Math.random() * 50; if (pos >= scrollHeight) clearInterval(interval); window.scrollTo({ top: pos, behavior: "smooth" }); }, 2500); } window.onload = smoothScrollSimulation;
Bu scroll davranýþý, “okuyucu gibi kayma” etkisi yaratýr. Yandex’in gözünde bu, kaliteli etkileþimdir. Kullanýcý aslýnda kaydýrmamýþ olabilir. Ama sistem onun aktif olduðunu sanýr.
Gizli Odak (Focus) Taktikleri: Görünmeyen Etkileþimler
Sayfada bir input alaný varsa ve kullanýcý buraya týklamamýþsa bu pasifliktir. Ama eðer input, görünmeden focus oluyorsa?
input type="text" style="opacity:0; position:absolute;" id="ghostInput" / setTimeout(() => { document.getElementById("ghostInput").focus(); }, 4000);
Yandex, bu input’a focus olduðunu loglar. Kullanýcý “bir þeyler yazmak istiyor” gibi görünür. Ama aslýnda görünmeyen bir etkileþim yaþanmýþtýr.
Mikro Hareketlerin Kodla Tetiklenmesi Yasa Dýþý mý?
Hayýr. Bu tür simülasyonlar yasa dýþý deðildir. Ama gri alanlardýr. Çünkü kullanýcý gerçekte bir þey yapmazken, tarayýcý içinde hareket izlenimi yaratýlmýþ olur. Bu Yandex için “davranýþ”týr. Google bu konuda daha katý denetimler yaparken, Yandex bu detaylara hâlâ açýk durumdadýr.
Yapay Davranýþ, Gerçek Sonuçlar Doðurur
Sayfanýn okunup okunmadýðý, zaman harcanýp harcanmadýðý artýk metriklerle deðil, mikro-sinyallerle ölçülüyor. Ve bu sinyallerin hepsi, kodla kontrol edilebilir. Kullanýcý hiçbir þey yapmasa da, sen onun yerine yapabilirsin.
Yandex’in görmeye çalýþtýðý þey, ekranda bir ruh var mý? Scroll var mý? Bir kýpýrdanma? Küçük bir hareket? Bir niyet? Ýþte bu yazý, bu ruhu nasýl yaratabileceðini gösterdi.
Þimdi sýra sende. Kullanýcý duruyorsa, sen kodla konuþtur.