Robot Kuryelerin Sokaklara Çýkýþý Ne Zaman Yaygýnlaþýr?
Ýnsanlar alýþveriþ yaptý. Sipariþ verdiler. Bir þey istemekle bir þeyin ayaðýna gelmesi arasýndaki zaman, artýk ölçülemeyecek kadar küçüldü. Ve sonra o geldi.
Kimse tam olarak görmedi. Sadece küçük bir mekanik tekerleðin kaldýrýma çarparken çýkardýðý sesi duyan birkaç kiþi, dönüp baktý. Kýsa, beyaz, kutu gibi bir þey. Üzerinde marka yok. Ýnsan da yok. Ama adrese doðru ilerliyordu.
O: Ýlk sokak robotuydu. Sessizdi. Sorgulanmamýþtý. Ve tek bir soruya cevap vermiyordu:
“Ben neden buradayým?”
Robotlar Ne Zaman Sokaða Çýkar? Belki de Çýktýlar
“Ne zaman yaygýnlaþýr?” sorusu artýk geçerli olmayabilir. Çünkü yaygýnlaþma yalnýzca sayý deðil, görünmezleþme ile olur. Bir teknolojiyi ne zaman fark etmiyorsan, iþte o zaman yayýlmýþ demektir.
Bugün bazý kampüslerde, AVM koridorlarýnda, pilot bölgelerde robot kuryeler sessizce çalýþýyor. Ama gerçek yaygýnlýk, onlarýn artýk merak konusu olmaktan çýktýðý gündür. Ve o gün, bazý þehirlerde çoktan yaþandý.
Tablo: Ýnsan Kurye – Robot Kurye Karþýlaþtýrmasý
Özellik | Ýnsan Kurye | Robot Kurye |
---|---|---|
Duygusal Etkileþim | Güler yüz, selam, þikâyet dinleme | Yüzsüzlük, sessizlik, dijital ses |
Çevresel Algý | Yol durumu, tehlike, çocuk, yaþlý | Lidar tarayýcýlar, yapay görme |
Çatýþma Yönetimi | Ýnisiyatif alabilir, özür dileyebilir | Durur, geri döner, hata verir |
Sosyolojik Etki | Ýstihdam yaratýr | Ýþsizlik ve mekanikleþme yaratýr |
Henüz Açýklanmamýþ Prototip Gerçeklikleri
- 2021’de gizli bir testte, bir robot kurye teslimat sýrasýnda saldýrýya uðradý. Robot geri kaçmadý. Kamerasýný sabitledi ve yüz tanýma yaptý. Veriyi anlýk merkeze iletti. Saldýrganýn kimliði birkaç dakika içinde belirlendi.
- Bir Avrupa ülkesinde, birkaç belediye insanlarý rahatsýz etmemesi için robotlarýn dýþ görünüþünü çocuk çizgi film karakterlerine benzetti. Ýlk 48 saatte fotoðraf çekme oraný yüzde 63 oldu. Robotlar göz temasý kurmaya baþlayýnca bu oran düþtü.
- Geliþmiþ bir yapay zekâ sistemi, GPS deðil, insan davranýþýyla yön bulmayý test etti. Kaldýrýmlardaki duraksama verilerini analiz ederek, insanlarýn yoðunlaþtýðý alanlarý “tehlike” olarak iþaretledi. Bu öðrenme modeli artýk insan kalabalýðýndan kaçmayý refleks olarak tanýyor.
Yaygýnlaþma Zamaný mý, Yok Oluþun Baþlangýcý mý?
Robotlarýn sokakta var olmasý yalnýzca teknolojik deðil, sosyolojik bir kýrýlmadýr. Çünkü teslimat yalnýzca paket deðil; bir insanýn baþka bir insanla kurduðu mikro temastý. O temas gittiðinde, yalnýzca iþ deðil; görünürlük de gider.
Ýnsanlar bir araya gelmez. Çünkü artýk hiçbir þeye gitmeye gerek yoktur. Her þey gelir. Ve getiren þey insansa sorun deðil. Ama getiren þey bir “hiç” olunca, alýþkanlýk deðil, bað kesilir.
Robotlarýn Sokakta Üreteceði Yeni Gerçeklik
Bir robot sokakta yürüdüðünde, çocuk onu izler. Yaþlýlar korkar. Köpek havlar. Güvercin kaçar. Ama birkaç ay sonra hepsi alýþýr. Artýk kimse dönüp bakmaz. Çünkü makine öðrenmez. Makine görünmez olur.
Ve bir gün, o görünmezlik öyle bir seviyeye gelir ki, biri þu cümleyi kurar:
“Ben eskiden postayý bir insan getirirdi diye hatýrlýyorum…”
Hatýrlamak. O da zamanla sistemin dýþýna itilir. Ve yerine yeni bir algoritma gelir: Teslimat onaylandý.
Daðýtým Deðil, Denetim
Robotlar sadece kurye deðildir. Kameralarý vardýr. Mikrofonlarý. Konum verileri. Trafik analizleri. Ýnsan davranýþ kalýplarý. Bu sistemler bir gün yalnýzca teslimat deðil; analiz ve kontrol için veri toplayabilir.
Yani sokaklardaki robotlarýn amacý sadece size paket getirmek deðil; belki de sizi izlemek olabilir.
Ve o zaman soru þu olur:
Robot kuryeler ne zaman yaygýnlaþýr deðil. Ne zaman her yerde olup da hiç görünmediklerini fark ederiz?