Çok Güzel Tasarýmý Olan Ama Nedense Kullanýlmayan Uygulamalar

Spot ýþýklarý üstlerine çevrilmiþti.

Gölgelerden çýkan yeni kahramanlar gibi dijital dünyaya giriþ yaptýlar. Modern arayüzleriyle büyülediler. Animasyonlarý yað gibi aktý. Renk paletleri ilham vericiydi. UX uzmanlarý Twitter’da onlarý öve öve bitiremedi. Ama sonra bir sessizlik oldu. Ve o sessizlik hiç bozulmadý.

Bu yazýda, neden bazý görsel olarak mükemmel mobil ve web uygulamalarýnýn kimse tarafýndan kullanýlmadýðýný araþtýrýyoruz. Cevap þaþýrtýcý: Estetik, insaný çekebilir… ama içinde yaþanmak istenmeyen bir ev gibiyse, o eve kimse taþýnmaz.

1. Güzellik, Bazen Kandýrmacadýr

Bazý uygulamalar vardýr; öylesine þýk, öylesine rafine tasarlanmýþtýr ki… ilk açýldýðýnda hayranlýk uyandýrýr. Ama sonra… bir boþluk. Çünkü estetik kusursuzdur ama iþlev duygusu eksiktir.

Kullanýcý hisseder bunu. Arayüzün ne kadar þýk olduðu önemli deðildir, eðer uygulamanýn içinde geçirdiði ilk 30 saniyede anlamlý bir bað kuramamýþsa, onu býrakýr. Ve bir daha dönmez.

2. Tasarýmcýnýn Aklýyla Kullanýcýnýn Ruhu Çakýþmazsa

Bu tür uygulamalar genelde “tasarýmcýnýn zaferi” olarak doðar. Renk geçiþleri, mikro animasyonlar, çarpýcý tipografi... Hepsi kusursuz. Ama kullanýcý, estetik deðil, çözüm arar. Ve çözüm, gözle deðil hisle bulunur.

Bir örnek:

• Bir alýþveriþ listesi uygulamasý: Minimal, beyaz boþluklar bol, çizimler sanat eseri gibi.
• Ama “listeye öðe ekle” butonunun nerede olduðu belli deðil.
• Kullanýcý arar, bulamaz, sinirlenir, siler.

Tasarýmda sadelik kutsaldýr ama anlaþýlamayan sadelik düþmandýr.

3. Tasarýmý Yarýþtýrmak, Deneyimi Gölgeleyebilir

Birçok uygulama, Dribbble ya da Behance’te övgü almak için yapýlmýþ gibidir. Yani uygulanabilirlik deðil, paylaþýlabilirlik odaklýdýr.

Bu uygulamalarda “gösteriþli” olan þeyler, aslýnda kullanýmý yavaþlatýr:

• Gereksiz animasyonlar
• Dokunmatik hassasiyeti düþük butonlar
• Gizlenmiþ fonksiyonlar
• Gerçek hayatta karþýlýðý olmayan metaforlar

Bu unsurlar, uygulamayý bir tasarým yarýþmasý için uygun hale getirir ama kullanýcý için her gün kullanýlan bir araç olmaktan çýkarýr.

4. Uygulama Gibi Deðil, Galeri Gibi Hissederse

Bazý uygulamalar adeta bir sanat galerisi gibidir. Bakarsýn, etkilenirsin ama dokunmaya korkarsýn. Çünkü o kadar özenle dizayn edilmiþtir ki, bozmaktan çekinirsin.

Ýþte bu estetik mesafe, kullanýcýyla yazýlým arasýnda görünmeyen bir duvar örer. Kullanýcý ürünü kullanmak yerine incelemekle yetinir.

5. Ýçerik Yoksa Tasarým Gösteri Yapamaz

Bazý uygulamalar vardýr ki, mükemmel bir çerçeve sunar ama içine koyacak bir gerçek içerik barýndýrmaz. Ne topluluk vardýr, ne veri, ne yönlendirme.

Bu platformlar ilk açýldýðýnda “wow!” dedirtir ama sonra “ne yapacaðým ki burada?” sorusuna cevap veremez.

Ve kullanýcý gider. Çünkü güzellik, yalnýz býrakýldýðýnda anlamsýzlaþýr.

6. Güzellik Algýsý Kültüre Baðlýdýr

Birçok kez yaþanan baþka bir çöküþ nedeni de þu: Uygulama bir ülkede estetik olarak beðenilse bile baþka bir kültürde soðuk, mesafeli, karmaþýk algýlanabilir.

Global pazarý hedefleyen ama sadece batýlý tasarým normlarýna göre hazýrlanan arayüzler, Asya pazarlarýnda soðuk karþýlanabilir. Ya da tam tersi. Çünkü güzellik görecelidir, kullaným ise evrensel olmak zorundadýr.

7. Göze Hitap Etmek, Beyne Hitap Etmemek

Sonuçta her yazýlým, estetik bir obje deðil, bir problem çözücüdür. Eðer tasarým problemi çözülemeyecek kadar karmaþýk hale getiriyorsa, artýk iþlev deðil, ego tasarýmýdýr.

Uygulamanýn “çok güzel” olmasý, kullanýcýyý çeker. Ama kullanýcýyý tutan þey deneyimin kendisidir.

Ve o deneyim zayýfsa, bütün parlak butonlar, pastel geçiþler ve tipografik zarafetler sadece Kýrýlgan bir ilüzyona dönüþür.

Gizli Kalmýþ Güzelliklerin Mezarlýðý

Bugün App Store’un derinliklerinde, hiç açýlmayan klasörlerde, unutulmuþ ekran görüntülerinde yaþayan uygulamalar var. Hepsi “tasarým harikasý”ydý. Ama iþte… kimse kullanmadý.

Çünkü estetik yalnýz baþýna yeterli deðildir. Form varsa ama anlam yoksa, yazýlým bir tablodan öteye gidemez.

Son söz þu:

Uygulama güzelse, göz bakar. Ama kullanýcýyý tutmak için beyin ve kalp de dahil olmalý.

Yoksa en güzel yüz bile, anlamsýz bir boþlukta kaybolur.