Kullanýcýlarýn Anlamadýðý Ýçin Batan Giriþimler
Bu yazýnýn konusu, çok çalýþýlmýþ, çok düþünülmüþ, çok iyi niyetle yapýlmýþ ama sonunda sadece toz olmuþ fikirler. Çünkü sorun teknik deðildi. Finansal deðildi. Vizyon eksikliði hiç deðildi.
Sorun þuydu: Kullanýcý anlamadý. Gördü, týkladý, baktý… ama anlamadý.
Ve anlamadýðý þeye kimse baðlanmaz.
“Bu Ne Yapýyor?” Sorusu Cevapsýz Kaldýðýnda
Bir giriþimin ilk 10 saniyesi kaderi belirler. Ziyaretçi gelir, bakar ve zihninden þu cümle geçer:
“Tamam da bu ne iþe yarýyor?”
Ve cevap net deðilse, kullanýcý gider. Sessizce, þikayet bile etmeden. Geri bildirim býrakmadan. Analitiklerde sadece “çýkýþ oraný” olarak görünür.
Ýþte bu yüzden bazý giriþimler kullanýcý tarafýndan terk edildi. Kötü olduklarý için deðil. Anlatamadýklarý için.
Dahi Fikir, Ama Yanlýþ Dil
Bazý giriþimler öylesine teknik, öylesine içe dönüktü ki… dýþarýdan bakan biri uzaylý teknolojisiyle karþýlaþmýþ gibi hissetti.
- “Blockchain tabanlý merkeziyetsiz kimlik doðrulama protokolü” dediler.
- Kullanýcý sordu: “Facebook hesabýmla girebiliyor muyum?”
- Cevap: “Hayýr, çünkü biz devrimiz.”
Ve kullanýcý gitti. Çünkü devrim cümleyle baþlamaz, anlamla baþlar.
Ürün Çok Derin, Kullanýcý Çok Hýzlý
Bazý giriþimler inanýlmaz detaylýydý. Arayüzler kusursuz, özellikler dolu doluydu. Ama tek bir hata vardý: Kullanýcýnýn ruhu yorgundu.
Ýnsanlar, muazzam özellikler aramaz. Sadece hayatýný kolaylaþtýran, beynini yormayan þeyleri sever. Ama bazý giriþimler, sanki kullanýcý bir mühendis gibi düþünsün ister.
Ve bu “anlam yüklemesi”, kullanýcýyý yorar. Yorgun kullanýcý bað kurmaz. Bað kurmayan kullanýcý kalmaz. Kalmazsa... giriþim düþer.
Psikolojik Engel: “Bu Benim Gibi Ýnsanlar Ýçin Deðil”
Giriþim harika olabilir. Ama kullanýcý içeri girip þu hissi yaþýyorsa:
“Burasý bana göre deðil.”
Ýþte o an kýrýlma yaþanýr. Bu hissi yaratan þey bazen arayüz, bazen dil, bazen sadece bir yazý tipi olabilir. Ama etkisi büyüktür.
Kendini ait hissetmeyen kullanýcý, ürünün güzelliðini göremez. Çünkü insan önce kendini görür, sonra ürünü.
Anlatýlmayan Harikalýk Gözle Görünmez
Bazý giriþimler o kadar “kendi içlerinde” iyidir ki, dýþarý çýkmayý unuturlar. Kullanýcýya bir giriþ hikâyesi sunmazlar. “Nereden baþlanýr?” sorusu bile cevaplanmamýþtýr.
Sonuç olarak kullanýcý sadece “bakmýþ olur”. Ama dokunmaz, baðlanmaz, hissetmez.
Ve hissetmeyen kullanýcý için giriþim sadece bir site daha demektir.
Teknik Harika Ama Duygu Sýfýr
Giriþimciler bazen þöyle düþünür: “Ürünümüz 10 kat hýzlý. O yüzden zaten kazanacaðýz.”
Hayýr. Ýnsanlar hýzdan etkilenmez. Hissedebildikleri hýzdan etkilenir.
Yani, “bunu kullandým ve daha kolay hissettim” demediði sürece, %200 performans artýþý teknik bir rakamdan ibarettir.
Kullanýcýnýn Gerçeði: Anlamadýðýný Denemez
Ýnsanlarýn çoðu, anlamadýðý þeyi kurcalamaz. Merak, konfor alanýný aþamaz. O yüzden “kullanýcý keþfeder” söylemi genellikle çalýþmaz.
Bu yüzden bazý giriþimler muhteþem olmasýna raðmen keþfedilmediði için battý.
Ölüme Giden Sessiz Grafik
Bu giriþimlerin istatistikleri genellikle þöyle görünür:
Ýlk Hafta | Ýkinci Hafta | Bir Ay Sonra |
---|---|---|
1.000 kullanýcý denedi | 250 kullanýcý kaldý | 23 kullanýcý aktif |
Bu sayýlarýn sebebi kötü ürün deðildir. Kötü anlatýmdýr. Anlam eksikliði, deneyimin önüne geçmiþtir.
Ve En Acý Gerçek
Giriþimler bazen tam da “çözüm” olduklarý için baþarýsýz olurlar. Çünkü kullanýcý problemin var olduðunu bile kabul etmemiþtir.
Yani çözüm vardýr, ama problem algýsý yoktur. Bu durumda kullanýcý “bu bana gereksiz” der. Ve gereksiz hissedilen her þey terk edilir.
Tamamlamak Yerine Bir Ayna
Giriþim dünyasý zeka kadar, anlatýmýn da alanýdýr. Anlatamayan, anlaþýlmaz. Anlaþýlmayan, kullanýlmaz. Kullanýlmayan, yaþamaz.
Bu yazý, kodu deðil, algýyý öne çýkarýr. Çünkü bazen bir kelime, bir arayüz öðesi, bir baþlýk… tüm kaderi belirler.
Unutma:
Ýnsan anlamadýðý þeyi sadece geçer. Ama asýl trajedi þurada baþlar:
Geçilen þey aslýnda onun için tasarlanmýþsa…