Yalnızca Yazılımcılar Arasında Kalan Ama Büyüyemeyen Projeler

Onlar çok güzeldi. Anlaması zordu. Ama bir kez anlayan, âşık olurdu. Kod satırları arasına gizlenmiş bir şiir gibi. Çalıştığı zaman büyüleyici, hata verdiğinde bile öğretici. Ama sadece bir grup insan bilirdi onları: yazılımcılar.

Ve işte bu yüzden, asla büyüyemediler.

Bu yazı, terminal pencerelerinin loş ışığında başlayan ama ana akım ekranlara ulaşamadan sessizce kaybolan yazılımların görünmeyen hikâyelerini anlatıyor. Anlatılanlar yalnızca birer proje değil, birer mükemmelliğin yalnızlığıdir.

1. Teknik Kusursuzluk, Sosyal Görünmezlik Yaratır

Birçok yazılım projesi, teknik olarak kusursuzdur. Kod mimarisi örnek alınacak düzeydedir. Hızlıdır, hafiftir, güvenlidir. Ama dışarıdan bakıldığında “neden kullanayım ki?” sorusuna cevap veremez.

Çünkü bu projeler genellikle “kullanıcı” değil, “geliştirici” odaklıdır. Onların belgeleri yoktur. Arayüzleri yoktur. Hatta bazen kurulum sihirbazı bile yoktur. Birkaç komutla kurulması gereken uygulamalar, ortalama bir kullanıcı için birer labirente dönüşür.

2. Kendi Topluluğuna Mahkûm Kalmak

Yazılımcılar, birbirlerinin projelerini över. GitHub yıldızları parlar. Reddit’te övgüler yağar. “Şu paket acayip optimize” denir. Ama bu övgü döngüsü, küçük bir çevrede döner. Dışarıya çıkmaz.

Ve bir proje sadece kendi topluluğuna hitap ettiğinde, gelişmez. Çünkü:

Kod = Araçtır. Kullanıcı = Amaçtır.

Bu gerçek unutulduğunda, proje bir sanat eseri olur. Ama yalnızca sanatçılar görür.

3. Arayüzsüzlük, Büyüme Düşmanıdır

CLI (Command Line Interface) tabanlı birçok yazılım, performans canavarıdır. Ama grafik arayüzü olmayan bir uygulama, büyük kitlelere ulaşamaz. Terminal romantizmi, günlük kullanıcı için bir korku filmidir.

Örnek:

Proje Adı	Açıklama	Popülerlik	Kitle Erişimi
rclone	Bulutlar arası dosya senkronizasyonu	Teknik çevrede yüksek	Genel kullanıcıda sıfır
TaskWarrior	Komut satırı görev yöneticisi	Geliştirici forumlarında çok seviliyor	Karmaşıklık nedeniyle yaygın değil
Neovim	Vim’in modern evrim hali	Yazılımcıların gözdesi	Yeni başlayanlar için caydırıcı

4. Pazarlama, Koddan Daha Güçlüdür

Bir yazılımın ne kadar hızlı, ne kadar akıllıca yazılmış olduğu; ne yazık ki artık ikinci plandadır. Çünkü dijital dünyada, önce hissettirmen, sonra çalıştırman gerekir.

Birçok harika proje, logosuzdur. Tanıtım videosuzdur. Websitesi “README.md” dosyasına yönlendirir. Kullanıcı, bu belirsizlik içinde boğulur ve geri döner. Çünkü insanların çoğu, çalışmayan ama güzel duran uygulamaları, çalışan ama soğuk olanlara tercih eder.

5. Yazılımcıların Göremediği Gerçek: İnsanlar Okumaz, Hisseder

“Ama her şeyi belgeledim!” der yazılımcı.

“Ama kimse belge okumuyor.” der kullanıcı.

Bu kopukluk yüzünden, harika projeler göz önüne çıkamaz. Çünkü yazılımcı, kullanıcı deneyimini fonksiyonlarla ölçer. Oysa kullanıcı deneyimi, estetik ve duyguyla ilgilidir. Bir butonun konumu, bir bildirim sesi, bir ikon... işte o detaylar büyümeyi getirir.

6. Kod Tapınaklarında Unutulmuş Projeler

Bazı projeler, GitHub mezarlığında hâlâ yıldız toplar. Ama son güncelleme 3 yıl öncedir. Kurucusu başka bir işe geçmiş, proje “hala çalışıyor” diye bırakılmıştır.

Ve işte o anda, proje yaşamaz; sürünür. Teknolojik bir hortlak olur. Teknik olarak ölü değildir. Ama yaşayan da sayılmaz.

Bir Gerçek Daha: Mükemmel Kod, Kötü Sunulursa Çürür

Bazı projeler o kadar iyidir ki, sadece mühendisler anlar. Ve bu bir lanettir. Çünkü halk diliyle konuşamayan her fikir, kendi tapınağında yalnızlığa mahkûmdur.

Yani:

"Kod mükemmel olabilir. Ama kullanıcı anlamıyorsa, boşunadır."

Son Bir Satır

Eğer bir proje sadece yazılımcıların arasında konuşuluyorsa, o proje henüz tamamlanmamıştır. Sadece teknik olarak var oluyordur. Ama bir ürün hâline gelmemiştir.

Ve ürün olmak için... insanlar arasında dolaşması gerekir.

Aksi hâlde o proje, bir gün sadece şu cümlede anılır:

"Abi çok sağlam bir şeydi, ama hiç kimse kullanmadı."